Partneriaeth Ardal a StreetGames yn cyflawni Effaith Gymunedol Gynaliadwy ‘Cael pobl ifanc ledled De Cymru yn fwy egnïol yn gorfforol, uwchsgilio aelodau’r gymuned mewn iechyd meddwl a lles, rheoli hyfforddiant ymddygiad heriol, helpu pobl ifanc i fagu hyder a darparu atebion effeithiol i’w cymunedau,’ dyma rai o’r ffyrdd y mae Ardal, mewn partneriaeth â’r elusen, StreetGames, wedi bod yn cefnogi cymunedau ledled De Cymru fel rhan o’i ymrwymiadau gwerth cymdeithasol.
Yn unol â’i angerdd i helpu i gyflawni nodau ac amcanion Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015, mae Ardal, trwy ei fframweithiau SEWSCAP a SEWH, wedi gweithio’n agos gyda StreetGames dros y pedair blynedd diwethaf i ddylunio ac ariannu atebion cymunedol sy’n gadael effaith gynaliadwy, barhaol.
Cenhadaeth StreetGames yw trawsnewid bywydau pobl ifanc sy’n byw mewn cymunedau incwm isel, heb eu gwasanaethu’n ddigonol trwy chwaraeon a gweithgarwch corfforol, ac mae’n gwneud hyn yn Ne Cymru trwy weithio gyda rhwydwaith o dros 200 o Sefydliadau Dibynadwy Lleol (SDLlau) o’r cymunedau hynny, gan sicrhau bod y cymorth cywir yn cael ei roi i ymateb yn uniongyrchol i anghenion cymunedol penodol.
Felly, diolch i Ardal a’i fframweithiau, sut olwg oedd ar y gefnogaeth honno?
Ym mis Ionawr 2021, cyfrannodd SEWSCAP £5,000 at fenter ariannu cyfatebol StreetGames ‘Rhoi i Chwarae’, a alluogodd greu a dosbarthu pecynnau gweithgareddau chwaraeon (PGChau) yn lleol ledled Cymru.
Crëwyd y PGChau hyn i helpu teuluoedd sy’n byw mewn ardaloedd o dlodi ledled Cymru i fod yn egnïol gartref, tra bod cyfyngiadau COVID-19 yn eu hatal rhag cael mynediad at chwaraeon wedi’u trefnu a gweithgarwch corfforol yn lleol.
Cafodd cyfanswm o 22 o sefydliadau gyllid a oedd wedi’i baru gan StreetGames, gan arwain at 1,326 o deuluoedd, ar draws 12 awdurdod lleol yn derbyn pecynnau chwaraeon.
Enghraifft o hyn oedd Grŵp Sylfaen Gelli-deg ym Merthyr; yn cefnogi dros 50 o deuluoedd, defnyddiodd grŵp Sefydliad Gelli-deg y cyllid i ddechrau llyfrgell offer chwaraeon – gan ganiatáu i bobl ifanc fenthyg offer am gyfnod penodol. Profodd hyn yn hynod lwyddiannus ac arweiniodd at heriau yn cael eu gosod ar gyfer pobl ifanc yn ogystal â chystadlaethau rhwng teuluoedd ar yr ystâd.
Yn 2021, gan weithio gyda 6 Sefydliad Dibynadwy Lleol yn Ne Cymru, darparwyd cyllid gan SEWSCAP i alluogi darpariaeth Chwaraeon Carreg y Drws rheolaidd i ddigwydd, ac uwchsgilio hyfforddwyr a gwirfoddolwyr o amgylch Iechyd Meddwl a Lles, a Rheoli Ymddygiad Heriol. Mae hyn wedi arwain at:
- Dros 200 o bobl ifanc yn manteisio ar y ddarpariaeth chwaraeon carreg y drws, sydd wedi’i chynnal ac sy’n parhau i fynd rhagddo heddiw
- Dros 90 o ddysgwyr yn manteisio ar yr hyfforddiant ar-lein
- Dywedodd 93% o ddysgwyr eu bod wedi dysgu rhywbeth newydd y gallant ei roi ar waith
O bwysigrwydd arbennig i StreetGames yw ei fenter ‘Ni Ferched’, a gynlluniwyd i gael menywod a merched yn fwy egnïol yn gorfforol.
Mae tlodi yn cael effaith enfawr ar lefelau cyfranogiad chwaraeon. Dim ond tua 35% o bobl ifanc sy’n byw yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig sydd “wedi gwirioni ar chwaraeon”, mesur Chwaraeon Cymru o’r rhai sy’n gwneud chwaraeon dair gwaith yr wythnos. Ar gyfer merched, mae’r broblem yn fwy difrifol. Mae’r fenter Ni Ferched yn rhaglen uchelgeisiol a beiddgar i fynd i’r afael â’r rhwystrau sy’n atal merched a menywod ifanc difreintiedig rhag chwarae mwy o chwaraeon.
Diolch i gefnogaeth ariannol gan fframweithiau SEWSCAP a SEWH Ardal, StreetGames, gan weithio’n agos gyda phum Sefydliad y gellir ymddiried ynddynt yn lleol, recriwtio, uwchsgilio, a chefnogi 30 o arweinwyr cymunedol ifanc i ddod yn ‘ymchwilwyr cymheiriaid’. Gweithiodd yr ‘ymchwilwyr cymheiriaid’ hyn yn lleol i ymchwilio, dylunio a chyflwyno eu syniadau a’u cynlluniau busnes i helpu menywod a merched ifanc i fod yn fwy egnïol yn eu cymunedau. a chyflwynwyd y cynlluniau busnes hyn i banel o arbenigwyr, i’w dyfarnu â chyfran o £80,000.
Cymerodd y timau – a gafodd eu tynnu o SDLlau o bob rhan o Gymru – ran mewn broses debyg i ‘Dragon’s Den’ a ddatblygwyd gan StreetGames. Roedd disgwyl i’r timau gynnal ymchwil cymheiriaid yn eu cymunedau am sut olwg sydd ar gynnig chwaraeon/gweithgaredd corfforol deniadol i ferched a menywod ifanc a chreu cynllun busnes yn cynnig sut i greu a chyflwyno prosiect addas. Roedd yn rhaid i holl gynigion y timau gyrraedd yr un nod – gan weithio i gynyddu cyfranogiad mewn chwaraeon a gweithgarwch corfforol ymhlith menywod a merched.
Teimlwyd effaith y cyllid hwn ar draws rhanbarth De Cymru:
- Ym Mhen-y-bont ar Ogwr, dyfarnwyd £19,000 i ddarparu sesiynau bob pythefnos i ferched ddysgu dawnsio a chodi hwyl. Arweiniodd hyn at i’r grŵp gymryd rhan yn eu gŵyl hwyliog gyntaf ar ddiwedd 2022
- Yng Nghaerffili, dyfarnwyd £11,000 i ddarparu sesiynau aml-chwaraeon wythnosol sy’n galluogi merched lleol i roi cynnig ar amrywiaeth o weithgareddau a sesiynau blasu newydd i helpu i lywio’r hyn a ddaw nesaf.
- Ym Mlaenau Gwent, dyfarnwyd £16,000 i ddarparu trafnidiaeth i ferched lleol gael mynediad at ddarpariaethau presennol nad oeddent yn eu cyrraedd. Mae’r sesiynau hyn yn cael eu harwain gan gyfranogwyr a’u newid bob wythnos, ac maent wedi cysylltu â’r bwrdd iechyd lleol i ychwanegu elfen lles ar gais y cyfranogwr.
- Ym Mhowys, dyfarnwyd £15,000 i ddarparu sesiynau chwaraeon, cit, dillad a bwyd i fenywod yn unig yn y sesiynau, gan gynnwys cyfleoedd am gymwysterau bocsio, nofio ac arweinyddiaeth.
- Ym Merthyr Tudful, dyfarnwyd £17,000 i drawsnewid gofod yn eu clwb ieuenctid lleol yn gampfa/stiwdio i ddarparu sesiynau ffitrwydd i ferched yn unig. Mae rhai o’r cyfranogwyr bellach yn hyfforddi i fod yn hyfforddwyr ffitrwydd gyda’r bwriad o ennill incwm o’r gofod pwrpasol newydd hwn.
Trwy gydol 2023, mae StreetGames wedi gweithio gyda 5 grŵp arall o bobl ifanc o Dde-ddwyrain Cymru i’w huwchsgilio i ddod yn ymchwilwyr cymheiriaid..
Unwaith eto, gweithiodd y bobl ifanc wych hyn yn ddiflino yn eu cymunedau, gan ymchwilio, cynllunio a chyflwyno eu syniadau i banel o arweinwyr busnes i ddod â’u gweledigaeth yn fyw.
Buddsoddwyd cyfanswm o £76,000 ychwanegol gan SEWSCAP i mewn i Chwaraeon Carreg Drws ar draws De Cymru, ac mae’r prosiectau hyn, mewn partneriaeth â grwpiau cymunedol, bellach ar y gweill ac maent yn cynnwys y canlynol:
- Aneurin Leisure – £15,846.96 i gynnal gwyliau aml-chwaraeon chwarterol i gyflwyno plant a phobl ifanc i chwaraeon newydd, a darparu cludiant i’r rhai sydd eu hangen i gyrraedd yno.
- County in the Community – £14,158.72 i ehangu eu sesiynau yn Ringland a Barrackswood i gynnwys chwaraeon y tu allan i bêl-droed i bobl ifanc roi cynnig arnynt, ac i ariannu bwyd/lluniaeth i’r rhai sy’n mynychu.
- MonLife – £10,065.20 i gyflwyno tair sesiwn newydd yr wythnos i bobl ifanc yng Nghanolfan Hamdden Cil-y-coed, ynghyd â sesiwn ychwanegol ar gyfer y ganolfan adnoddau arbennig yn Ysgol Cil-y-coed.
- VGA Caerffili – £12,382.00 i sefydlu sesiwn gymnasteg gymunedol yn Nhrecelyn a sesiwn clwb ieuenctid yng Nghrymlyn.
- Fforwm Ieuenctid Grange – £11,000 i greu sesiwn chwaraeon i fenywod yn unig fel bod gan fenywod a merched ifanc o Grangetown amgylchedd diogel, cefnogol a chynhwysol i fwynhau gweithgarwch corfforol gyda’u ffrindiau.
- VGA Merthyr – £12,552.84 i ddatblygu cyfleoedd chwaraeon a chorfforol newydd i fechgyn a merched ym Merthyr Tudful, gyda theithiau dydd yn rhan ohonynt fel cymhelliant bob 4 wythnos.